(Ảnh Nguyễn Quỳnh Ngọc - bauchon.tuoitre.com.vn)
TÌNH YÊU TRÊN SÔNG NƯỚC
QUA NHỮNG CÂU CA DAO, CÂU HÁT.
QUA NHỮNG CÂU CA DAO, CÂU HÁT.
THANH TUẤN
Ở Thành phố Cần Thơ quê tôi, người dân ngoại thành hễ mở mắt ra là nhìn thấy sông nước. Nước ăm ắp ngầu đỏ con rạch dưới bến trước cửa, nước trong mương ranh lé đé liếm gần sát sàn lãn bên hè, tiện lợi để làm nơi rửa ráy, tắm giặt cho gia đình. Nhưng dòng sông, mương ranh khi lớn khi ròng, không có vẻ dửng dưng bất biến như những thực thể ngoài thiên nhiên khác: khu vườn, cánh đồng. Mấy tháng trước con rạch còn cạn trơ bãi sình nay nước đã tràn lan khắp nơi, cánh đồng sau nhà mênh mông trắng xóa. Sống kề bên sông, đặc biệt nếu được ngồi trên một con thuyền ngược xuôi trong một khoảng không gian bao la giữa lúc chiều muộn sông đầy, những người có tâm sự thấy cần lắm một sự san sẻ của ai đó cho đỡ cô đơn. Cho nên trong một chừng mực nào đó, ta có thể khẳng định những dòng sông đã là nơi gặp gỡ, ngỏ ý, phát triển và cả những hệ lụy của nhiều cuộc tình quê, làm kho tàng ca dao câu hát của chúng ta lung linh thêm nhiều màu sắc:
A. Gặp gỡ làm quen:
Thuyền ai trôi trước / Cho tôi lướt đến cùng.
Chiều đã về trời đất mông lung / Phải duyên thì xích lại,
Cho đỡ não nùng tiếng sương.
Những ai từng đi thuyền trong đêm vắng trên những nhánh sông rạch chằng chịt ở miệt vườn Cần Thơ rất dễ thông cảm cho tâm trạng của tác giả mấy câu hát trên đây. Giữa khoảng thiên nhiên vắng vẻ mênh mông cái ta của mình nhỏ nhoi và yếu ớt biết chừng nào. Lúc đó ta thấy thèm và thật sự mừng khi bắt gặp dù chỉ là một dấu hiệu hiện hữu mơ hồ của đồng loại, như một đóm nhang đo đỏ ngoài bàn thông thiên ai đó, hoặc một ánh đèn dầu hắt ra từ sau vách lá một căn nhà nho nhỏ ven sông. Cho nên những ghe thuyền đi ban đêm hay tìm cách quần tụ bầu đoàn:
Bớ chiếc ghe sau chèo mau anh đợi,
Kẻo khúc sông nầy bờ bụi tối tăm.
Để có thêm bạn hủ hỉ làm vui trên một khúc sông xa, nhiều người đã không ngại tiến tới làm quen:
Thuyền ai đứng chực bên sông,
Có lòng đợi khách hay không hỡi thuyền?
Để ta kết nghĩa làm quen.
Ngoài việc làm quen giữa người ở ghe nầy với người bên xuồng kia, các chàng trai đường sông cũng không bỏ qua những cô gái đang lao động vất vả hai bên bờ:
Cô kia cắt cỏ bên sông,
Có muốn ăn nhãn thì lồng sang đây.
Do chưa biết gì về nhau nên việc làm quen cũng phải nhẹ nhàng lịch sự, hiếm khi có trường hợp suồng sả:
Hai thuyền đi chung một dòng,
Bơi chèo gần lại cho lòng đỡ suông.
Chào cô trước mũi tiên phuông,
Chào cô sau lái, mặt vuông chữ điền.
Sau màn làm quen, người ta thường hay thử thách tài ứng đối để tìm hiểu tài năng và tánh ý nhau qua những câu ca dao, hò mép:
Khăn vuông bốn chéo một chùm,
Miệng mời người nghĩa hò dùm ít câu.
Qua một vài câu hò trao đổi tìm hiểu, nếu tình cảm dần dần tiến triển, một trong hai người bắt đầu nói xa nói gần:
Nước sông cuồn cuộn chảy xuôi,
Có con cá diếc đỏ đuôi theo mồi.
Hoặc:
A. Gặp gỡ làm quen:
Thuyền ai trôi trước / Cho tôi lướt đến cùng.
Chiều đã về trời đất mông lung / Phải duyên thì xích lại,
Cho đỡ não nùng tiếng sương.
Những ai từng đi thuyền trong đêm vắng trên những nhánh sông rạch chằng chịt ở miệt vườn Cần Thơ rất dễ thông cảm cho tâm trạng của tác giả mấy câu hát trên đây. Giữa khoảng thiên nhiên vắng vẻ mênh mông cái ta của mình nhỏ nhoi và yếu ớt biết chừng nào. Lúc đó ta thấy thèm và thật sự mừng khi bắt gặp dù chỉ là một dấu hiệu hiện hữu mơ hồ của đồng loại, như một đóm nhang đo đỏ ngoài bàn thông thiên ai đó, hoặc một ánh đèn dầu hắt ra từ sau vách lá một căn nhà nho nhỏ ven sông. Cho nên những ghe thuyền đi ban đêm hay tìm cách quần tụ bầu đoàn:
Bớ chiếc ghe sau chèo mau anh đợi,
Kẻo khúc sông nầy bờ bụi tối tăm.
Để có thêm bạn hủ hỉ làm vui trên một khúc sông xa, nhiều người đã không ngại tiến tới làm quen:
Thuyền ai đứng chực bên sông,
Có lòng đợi khách hay không hỡi thuyền?
Để ta kết nghĩa làm quen.
Ngoài việc làm quen giữa người ở ghe nầy với người bên xuồng kia, các chàng trai đường sông cũng không bỏ qua những cô gái đang lao động vất vả hai bên bờ:
Cô kia cắt cỏ bên sông,
Có muốn ăn nhãn thì lồng sang đây.
Do chưa biết gì về nhau nên việc làm quen cũng phải nhẹ nhàng lịch sự, hiếm khi có trường hợp suồng sả:
Hai thuyền đi chung một dòng,
Bơi chèo gần lại cho lòng đỡ suông.
Chào cô trước mũi tiên phuông,
Chào cô sau lái, mặt vuông chữ điền.
Sau màn làm quen, người ta thường hay thử thách tài ứng đối để tìm hiểu tài năng và tánh ý nhau qua những câu ca dao, hò mép:
Khăn vuông bốn chéo một chùm,
Miệng mời người nghĩa hò dùm ít câu.
Qua một vài câu hò trao đổi tìm hiểu, nếu tình cảm dần dần tiến triển, một trong hai người bắt đầu nói xa nói gần:
Nước sông cuồn cuộn chảy xuôi,
Có con cá diếc đỏ đuôi theo mồi.
Hoặc:
Bên sông thanh vắng một mình,
Có ông ngư phủ biết tình mà thôi.
B. Giai đoạn ngỏ ý:
Từ giai đoạn nói xa nói gần cho đến lúc ngỏ ý chỉ còn một khoảng cách ngắn và thường nặng về cảm tính. Trong một phút giây lãng mạn nào đó, có thể sẽ có một người nam bỗng cất giọng hò:
Muốn cho sông cạn đò đầy,
Muốn chung cha mẹ sau nầy với em.
Hoặc:
Có ông ngư phủ biết tình mà thôi.
B. Giai đoạn ngỏ ý:
Từ giai đoạn nói xa nói gần cho đến lúc ngỏ ý chỉ còn một khoảng cách ngắn và thường nặng về cảm tính. Trong một phút giây lãng mạn nào đó, có thể sẽ có một người nam bỗng cất giọng hò:
Muốn cho sông cạn đò đầy,
Muốn chung cha mẹ sau nầy với em.
Hoặc:
Sóng bên doi, bỏ vòi qua vịnh,
Anh với nàng trời định đã lâu.
Khi đã được dấu hiệu thuận lợi, lời lẽ chàng trai càng lúc càng nồng nàn, tình cảm hơn:
Ấy ai dắt mối tơ mành,
Cho thuyền quen bến, cho anh quen nàng.
Nhưng cũng có chàng trai nhìn những lượn sóng bỏ vòi trùng điệp trên sông dài mà cảm thương thân, do một nghịch cảnh nào đó nên anh không dám ngỏ lời:
Sông sâu sóng bủa láng cò,
Thương em đứt ruột, giả đò làm ngơ.
Trong tình yêu, không có phút giây nào hồi hộp bằng lúc trao thơ tình, và đây là những lời lẽ mộc mạc của một chàng trai sông nước trong những giây phút hồi hộp ấy:
Con chim chuyền bụi sậy / Con cá quậy bụi tùng.
Anh thương em thảm thiết vô cùng,
Dĩa nghiên mài mực, tạm dùng bức thư.
Một chàng trai miệt vườn khác còn độc đáo hơn, đã có sáng kiến gởi thư tình không dán tem nhưng có “khuyến mãi” một trái bưởi:
Giấy tây bán mấy / Mua lấy một tờ.
Đem về làm bài thơ quốc ngữ / Dán vào trái bưởi /
Thả xuống sông giang hà.
Cả tiếng kêu người nghĩa nọ trên nhà,
Xuống sông vớt bưởi đặng mà xem thơ.
Trước sự bày tỏ thẳng thắn của những chàng trai, nhiều cô gái cũng không ngần ngại bày tỏ nỗi lòng:
Chèo mau để thiếp gặp anh.
Hai ta hiệp lại cho thành một đôi.
Cũng có trường hợp vì một lý do riêng, người nữ e ngại không dám đáp ứng yêu cầu:
Trời mưa ướt đất, con cá cất lên đồng,
Buổi xuân xanh mình không được gặp.
Giờ em có chồng rồi gặp gỡ làm chi.
Nhưng thông thường những trở ngại, vướng mắc hay ở về phía những người nam do thích “đa mang”:
Phải chi anh chưa vợ / Hãy còn nợ còn duyên.
Em cũng cậy yên / Như thuyền cậy lái.
Ai ngờ phận gái / Như lái nghịch chèo.
Thôi anh hãy giữ lấy lèo / Đừng ham thả lỏng hiểm nghèo có khi.
Nhưng đôi khi cũng có những trường hợp ngược lại:
Sông sâu mà sắm đò ngang,
Em nhiều nhân ngãi, em mang oán thù.
Tâm lý phái nữ xưa nay dù đã để ý thương ai thường hay dè dặt và muốn bàn tính chuyện lâu dài:
Trăm năm tính cuộc vuông tròn,
Phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông.
Các cô nàng khéo léo nhóng ý người yêu:
Anh về xẻ ván cho dày,
Bắc cầu sông cái cho thầy mẹ qua.
Nhưng trên sông dài muôn ngả không ít trường hợp nhiều chàng trai chỉ tính chuyện ăn xổi ở thì:
Chật hào cá lội sen rung,
Choàng ngang cổ bạn, anh hun cho đỡ lòng.
Có anh còn tham lam không cần giấu giếm:
Cam sành lột vỏ còn the,
Thấy em còn nhỏ, anh de để dành.
Trong trường hợp người nam do dự nửa muốn nửa không, người con gái vừa khuyến khích vừa có cách nói nâng giá trị của mình:
Kinh xáng mới đào / Tàu Tây mới chạy.
Thương thì thương đại / Bớ điệu chung tình.
Con nhạn bay cao khó bắn / Con cá dưới ao Quỳnh khó câu.
Cũng có khi nàng bày tỏ nỗi thất vọng:
Có thương em thì thương cho chặt / Có bỏ thì bỏ cho luôn.
Anh đừng học thói ghe buôn / Lờ đờ nước hến cho buồn dạ em.
C. Phát triển tình yêu:
Sau giai đoạn thử thách, khi tình cảm đã chín muồi, hai đối tượng lúc nào cũng háo hức tìm cách gặp gỡ:
Yêu nhau anh muốn lại gần,
Cầu không tay vịn, anh cũng lần anh đi.
Hoặc:
Anh với nàng trời định đã lâu.
Khi đã được dấu hiệu thuận lợi, lời lẽ chàng trai càng lúc càng nồng nàn, tình cảm hơn:
Ấy ai dắt mối tơ mành,
Cho thuyền quen bến, cho anh quen nàng.
Nhưng cũng có chàng trai nhìn những lượn sóng bỏ vòi trùng điệp trên sông dài mà cảm thương thân, do một nghịch cảnh nào đó nên anh không dám ngỏ lời:
Sông sâu sóng bủa láng cò,
Thương em đứt ruột, giả đò làm ngơ.
Trong tình yêu, không có phút giây nào hồi hộp bằng lúc trao thơ tình, và đây là những lời lẽ mộc mạc của một chàng trai sông nước trong những giây phút hồi hộp ấy:
Con chim chuyền bụi sậy / Con cá quậy bụi tùng.
Anh thương em thảm thiết vô cùng,
Dĩa nghiên mài mực, tạm dùng bức thư.
Một chàng trai miệt vườn khác còn độc đáo hơn, đã có sáng kiến gởi thư tình không dán tem nhưng có “khuyến mãi” một trái bưởi:
Giấy tây bán mấy / Mua lấy một tờ.
Đem về làm bài thơ quốc ngữ / Dán vào trái bưởi /
Thả xuống sông giang hà.
Cả tiếng kêu người nghĩa nọ trên nhà,
Xuống sông vớt bưởi đặng mà xem thơ.
Trước sự bày tỏ thẳng thắn của những chàng trai, nhiều cô gái cũng không ngần ngại bày tỏ nỗi lòng:
Chèo mau để thiếp gặp anh.
Hai ta hiệp lại cho thành một đôi.
Cũng có trường hợp vì một lý do riêng, người nữ e ngại không dám đáp ứng yêu cầu:
Trời mưa ướt đất, con cá cất lên đồng,
Buổi xuân xanh mình không được gặp.
Giờ em có chồng rồi gặp gỡ làm chi.
Nhưng thông thường những trở ngại, vướng mắc hay ở về phía những người nam do thích “đa mang”:
Phải chi anh chưa vợ / Hãy còn nợ còn duyên.
Em cũng cậy yên / Như thuyền cậy lái.
Ai ngờ phận gái / Như lái nghịch chèo.
Thôi anh hãy giữ lấy lèo / Đừng ham thả lỏng hiểm nghèo có khi.
Nhưng đôi khi cũng có những trường hợp ngược lại:
Sông sâu mà sắm đò ngang,
Em nhiều nhân ngãi, em mang oán thù.
Tâm lý phái nữ xưa nay dù đã để ý thương ai thường hay dè dặt và muốn bàn tính chuyện lâu dài:
Trăm năm tính cuộc vuông tròn,
Phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông.
Các cô nàng khéo léo nhóng ý người yêu:
Anh về xẻ ván cho dày,
Bắc cầu sông cái cho thầy mẹ qua.
Nhưng trên sông dài muôn ngả không ít trường hợp nhiều chàng trai chỉ tính chuyện ăn xổi ở thì:
Chật hào cá lội sen rung,
Choàng ngang cổ bạn, anh hun cho đỡ lòng.
Có anh còn tham lam không cần giấu giếm:
Cam sành lột vỏ còn the,
Thấy em còn nhỏ, anh de để dành.
Trong trường hợp người nam do dự nửa muốn nửa không, người con gái vừa khuyến khích vừa có cách nói nâng giá trị của mình:
Kinh xáng mới đào / Tàu Tây mới chạy.
Thương thì thương đại / Bớ điệu chung tình.
Con nhạn bay cao khó bắn / Con cá dưới ao Quỳnh khó câu.
Cũng có khi nàng bày tỏ nỗi thất vọng:
Có thương em thì thương cho chặt / Có bỏ thì bỏ cho luôn.
Anh đừng học thói ghe buôn / Lờ đờ nước hến cho buồn dạ em.
C. Phát triển tình yêu:
Sau giai đoạn thử thách, khi tình cảm đã chín muồi, hai đối tượng lúc nào cũng háo hức tìm cách gặp gỡ:
Yêu nhau anh muốn lại gần,
Cầu không tay vịn, anh cũng lần anh đi.
Hoặc:
Đêm trường nước chảy trong veo,
Thương em chẳng nệ mái chèo ngược xuôi.
Trong nhiều trường hợp, nữ giới cũng nồng nhiệt, khao khát không thua gì phái nam:
Yêu nhau chữ vị là vì,
Chữ dục là muốn, chữ tùy là theo.
Ba chữ khoán vĩ từ ba mệnh đề ấy, đọc theo thứ tự là vì muốn theo
chứng tỏ nhân vật nữ nầy vừa có học vừa táo bạo. Một nhân vật nữ khác cũng lãng mạn và nông nổi không kém:
Ước gì sông hẹp một gang,
Bắc cầu giải yếm cho chàng sang chơi.
Khi đã yêu nhau, nữ giới cũng rất thoáng không phân biệt sang hèn, người cố cựu với khách lang bạt phương xa:
Rồng chầu ngoài Huế / Ngựa tế Đồng Nai.
Nước sông trong chảy lộn sông ngoài,
Thương người xa xứ lạc loài tới đây.
Nàng sẵn sàng chia sẻ gian nan cùng người chồng tương lai:
Anh đi ghe rổi chín chèo,
Bởi anh thua bạc nên nghèo nợ treo.
Nợ treo mặc kệ nợ treo,
Em bán bánh bèo trả nợ cho anh.
Nhưng cô bán bánh bèo nầy chắc phải chào thua một cô bán bánh bò sau đây về mức độ yêu chồng:
Bánh bò một vốn, ba bốn đồng lời,
Em khuyên anh ở nhà cứ việc ăn chơi,
Để em buôn bán kiếm lời nuôi anh.
C. Hệ lụy:
Tình yêu không phải lúc nào cũng xuôi chèo mát mái, nó thường gặp trở ngại. Trở ngại thường gặp nhất là cha mẹ hai bên không tán thành:
Lồng đèn treo cột đáy / Nước chảy lồng đèn rung.
Anh với em đi ra cũng xứng / Mà đứng lại cũng vừa.
Chỉ tại hai bên cha mẹ kén lừa sui gia
Nhưng:
Thương em chẳng nệ mái chèo ngược xuôi.
Trong nhiều trường hợp, nữ giới cũng nồng nhiệt, khao khát không thua gì phái nam:
Yêu nhau chữ vị là vì,
Chữ dục là muốn, chữ tùy là theo.
Ba chữ khoán vĩ từ ba mệnh đề ấy, đọc theo thứ tự là vì muốn theo
chứng tỏ nhân vật nữ nầy vừa có học vừa táo bạo. Một nhân vật nữ khác cũng lãng mạn và nông nổi không kém:
Ước gì sông hẹp một gang,
Bắc cầu giải yếm cho chàng sang chơi.
Khi đã yêu nhau, nữ giới cũng rất thoáng không phân biệt sang hèn, người cố cựu với khách lang bạt phương xa:
Rồng chầu ngoài Huế / Ngựa tế Đồng Nai.
Nước sông trong chảy lộn sông ngoài,
Thương người xa xứ lạc loài tới đây.
Nàng sẵn sàng chia sẻ gian nan cùng người chồng tương lai:
Anh đi ghe rổi chín chèo,
Bởi anh thua bạc nên nghèo nợ treo.
Nợ treo mặc kệ nợ treo,
Em bán bánh bèo trả nợ cho anh.
Nhưng cô bán bánh bèo nầy chắc phải chào thua một cô bán bánh bò sau đây về mức độ yêu chồng:
Bánh bò một vốn, ba bốn đồng lời,
Em khuyên anh ở nhà cứ việc ăn chơi,
Để em buôn bán kiếm lời nuôi anh.
C. Hệ lụy:
Tình yêu không phải lúc nào cũng xuôi chèo mát mái, nó thường gặp trở ngại. Trở ngại thường gặp nhất là cha mẹ hai bên không tán thành:
Lồng đèn treo cột đáy / Nước chảy lồng đèn rung.
Anh với em đi ra cũng xứng / Mà đứng lại cũng vừa.
Chỉ tại hai bên cha mẹ kén lừa sui gia
Nhưng:
Lồng đèn treo cột đáy / Nước chảy lồng đèn xoay.
Dĩa nghiêng múc nước không đầy,
Lòng thương người nghĩa cha mẹ rầy cũng thương.
Có khi cuộc tình trở ngại do một trong hai người gặp hoàn cảnh phải chia xa:
Ghe anh lui về Gia Định
Em thọ bịnh đau liền,
Không tin anh hỏi lại xóm giềng có không.
Do tình yêu không suôn sẻ nên có khi chỉ cách một bến sông mà cũng không có lý do thăm viếng:
Sông sâu sào vắn khó dò,
Muốn qua thăm bậu ngặt đò không đưa.
Không thăm được nhau thì sầu khổ, nhung nhớ khôn nguôi:
Trời xanh kinh đỏ đất xanh,
Đĩa bu muỗi cắn làm anh nhớ nàng.
Nỗi nhớ nhung còn được đẩy lên cao trào khi nhìn ra sông rộng:
Ngó ra sông cái / Ngó ngoái thấy đình.
Hạc chầu thần còn đủ cặp / Huống chi mình lẻ đôi.
Có người chỉ thương nhớ, than thân trách phận một cách thụ động:
Ghe lui khỏi bến còn dầm,
Người thương đâu mất chỗ nằm còn đây.
Hoặc:
Dĩa nghiêng múc nước không đầy,
Lòng thương người nghĩa cha mẹ rầy cũng thương.
Có khi cuộc tình trở ngại do một trong hai người gặp hoàn cảnh phải chia xa:
Ghe anh lui về Gia Định
Em thọ bịnh đau liền,
Không tin anh hỏi lại xóm giềng có không.
Do tình yêu không suôn sẻ nên có khi chỉ cách một bến sông mà cũng không có lý do thăm viếng:
Sông sâu sào vắn khó dò,
Muốn qua thăm bậu ngặt đò không đưa.
Không thăm được nhau thì sầu khổ, nhung nhớ khôn nguôi:
Trời xanh kinh đỏ đất xanh,
Đĩa bu muỗi cắn làm anh nhớ nàng.
Nỗi nhớ nhung còn được đẩy lên cao trào khi nhìn ra sông rộng:
Ngó ra sông cái / Ngó ngoái thấy đình.
Hạc chầu thần còn đủ cặp / Huống chi mình lẻ đôi.
Có người chỉ thương nhớ, than thân trách phận một cách thụ động:
Ghe lui khỏi bến còn dầm,
Người thương đâu mất chỗ nằm còn đây.
Hoặc:
Chiều chiều ra đứng ngõ sau,
Trông về Thị Đội ruột đau chín chiều.
Nhiều người khác lại chủ động hơn, muốn bảo vệ người yêu:
Cá sầu ai cá chẳng quạt đuôi,
Như lan sầu huệ như tui sầu mình.
Tử sanh sanh tử tận tình,
Dù ai ngăn đón, tui cứ mình tui thương.
Và người ta động viên nhau:
Sông hồ một giải con con,
Gặp cơn sóng gió chớ non tay chèo.
Yêu nhau sanh tử cũng liều,
Thương nhau lặn suối qua đèo có nhau.
Những mối tình trên sông nước trên đây dù có trắc trở hay không, cũng đã phôi pha theo qui luật cuộc đời, chỉ còn lại những câu ca dao, câu hát huê tình, gợi nhớ một thời xuồng ghe tấp nập nơi các ngôi chợ vàm hay những xóm ven sông, chỗ giáp nước. Đây chính là một loại văn hóa phi vật thể đặc trưng, cái hồn sông của vùng sông nước Tây Nam Bộ mà Thành phố Cần Thơ là một điểm hợp lưu tiêu biểu. Cái hồn sông nầy vẫn là một thứ mạch ngầm mát rượi vẫn len lỏi xuyên suốt qua nhiều đời tận trong tâm khảm của chúng ta.
Trông về Thị Đội ruột đau chín chiều.
Nhiều người khác lại chủ động hơn, muốn bảo vệ người yêu:
Cá sầu ai cá chẳng quạt đuôi,
Như lan sầu huệ như tui sầu mình.
Tử sanh sanh tử tận tình,
Dù ai ngăn đón, tui cứ mình tui thương.
Và người ta động viên nhau:
Sông hồ một giải con con,
Gặp cơn sóng gió chớ non tay chèo.
Yêu nhau sanh tử cũng liều,
Thương nhau lặn suối qua đèo có nhau.
Những mối tình trên sông nước trên đây dù có trắc trở hay không, cũng đã phôi pha theo qui luật cuộc đời, chỉ còn lại những câu ca dao, câu hát huê tình, gợi nhớ một thời xuồng ghe tấp nập nơi các ngôi chợ vàm hay những xóm ven sông, chỗ giáp nước. Đây chính là một loại văn hóa phi vật thể đặc trưng, cái hồn sông của vùng sông nước Tây Nam Bộ mà Thành phố Cần Thơ là một điểm hợp lưu tiêu biểu. Cái hồn sông nầy vẫn là một thứ mạch ngầm mát rượi vẫn len lỏi xuyên suốt qua nhiều đời tận trong tâm khảm của chúng ta.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét